Psikolium

Loading

Selektif Mutizm Nedir?

Seçici Konuş(a)mazlık (Selektif Mutizm) Nedir?

Seçici konuş(a)mazlık, genellikle 2-4 yaş arasında başlayan ancak okul çağına kadar fark edilemeyen bir rahatsızlıktır. Genellikle okul çağında fark edilmesinin sebebi zeka düzeyleri ve akademik başarıları normal seyirlerde olmasına rağmen derse katılmama, sınıf içerisinde okuma yapmada isteksizlik, söz almaktan kaçınma, göz teması kurmaktan çekinme ve içedönük davranışlar sergilemeleri nedeniyle öğretmenleri değerlendirme yaparken zorluk yaşayabilirler.

Selektif mutizimli çocuklarda aileleri içerisinde konuşmaktan çekinme, göz teması kurmaktan çekinme gibi davranışlar görülmezken aksine aile içerisinde çekingen, sinirli, söz dinlemeyen, kurallara uymayan, inatçı, fiziksel temastan kaçınan (sarılma, anne babanın kucağına oturmamak, vb.), temas halinde hırçınlaşabilen ve kendi isteklerini yaptıran çocuklar olarak tanımlanırlar. Çocuk okul çağına geldiğinde ise ortaya çıkan değişiklik aileleri şaşırtmaktadır.

Seçici konuşmaz çocuklarda bu farklı kutuplarda olabilecek davranışlarının altında travmatik bir olay veya anne- çocuk ilişkisinde güvenli bağlanamama durumları yatabilir. Ancak, seçici konuşmazlığın altında yatan en önemli etkenin kaygı olduğu düşünülmektedir. Kaygı bozukluğuna genetik yatkınlık, aile tutumları ve çevre faktörü bir araya geldiğinde seçici konuşmazlık ortaya çıkabiliyor. Seçici konuşmaz çocukların yeni tanıştıkları insanlara, karşılaştıkları yeni durumlara karşı hissettikleri yoğun kaygı, anlaşılamayacaklarından korkma, seslerinin diğer insanlar tarafından duyulmasından korkma çocuğu konuşmama davranışına yönlendirebilir.

Bir çocuğa seçici konuşmazlık tanısı koymadan önce zeka düzeyi, ses kaybı, işitme sorunları ve otizm taramasında geçmiş olması fayda sağlamaktadır. Zaman zaman göz kontağı kurmakta zorlanmaları ya da istememeleri, okulda veya evde verilen görevleri yapmaktan kaçınma eğiliminde olmaları diğer tanılarla karıştırılabilir. Bu nedenle öncelikli olarak konuşmama davranışında organik bir engel olmadığından emin olunmalıdır. 

Seçici konuşmaz çocuklarda tedavi sürecinde aile, okul, psikoterapist ve psikiyatristlerin iş birliği içerisinde çalışması önem kazanmaktadır. Okulda öğretmenler çocuğun durumu hakkında bilgilendirilmeli, çocuk okulda kendini güvende hissedebilmelidir. Seçici konuşmaz çocuklar konuşmayan, konuşmayı reddeden değil kaygı ve güven sorunu nedeniyle konuşmakta güçlük çeken çocuklardır. Bu nedenle terapideki hedefler içerisinde çocuğun genel kaygısını azalmasına yardımcı olmak, benlik saygısını yükseltmek, dünyanın güvenli bir yer olduğunu ve güvenin koşullara göre değişiklik gösterebildiğini anlamasına yardımcı olmak, artan kaygı durumlarında kendisini rahatlatabilmesi için yeni yollar keşfedebilmesine yardımcı olmak yer almaktadır. 

Uzman Klinik Psikolog Duygu ERTEN

Whatsapp Danışma
Web Tasarım | Eskişehir Web Tasarım