Geçmişten günümüze ruh sağlığı sorunları yetişkinlerde olduğu kadar çocuklarda da görülmektedir. En sık görülen ruh sağlığı bozuklukları ise kaygı, öfke, davranış bozuklukları, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi sorunlardır. Bu sorunların nedenlerini ebeveynler kendilerini ya da çocuklarını suçlayarak ele alabilmektedirler. Ya da geçmişteki olumsuz yaşam olaylarından kaynaklandığını düşünebilmektedirler.
Peki bu ruhsal sorunlar neden ortaya çıkmaktadır? Bu sorunun cevabı birden çok kaynağa işaret etmektedir. Bu kaynaklardan ilki çocuğun yapısından gelen faktörler olmaktadır. Bunlara genetik nedenlerde denilebilmektedir. Bu faktörler birçok uzman tarafından çocuğun anne karnından itibaren oluşan kaynaklar olarak ele alınmaktadır. Bu kimi çocukta kaygı, öfke gibi problemler olabildiği gibi kimi çocukta ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, otizm gibi gelişimsel sorunların en önemli nedeni olabilmektedir. Ruhsal sorunların bir diğer faktörü ise psikolojik faktörlerdir. Bunlar genetik nedenlerden etkilenerek yaşam olaylarıyla tetiklenen faktörlerdir. Bu faktörleri çocuğun zekası, öğrenme becerileri, mizacını ve genel karakter ve kişilik özelliklerini düşünebiliriz. Özellikle mizacın burada önemli bir etkisi olmaktadır. Aynı olayı yaşayan çocuklardan bazılarının baş etme becerileri çok daha güçlüyken bazılarında aynı olay birçok ruhsal problemi başlatabilmektedir. Bu noktada çocuğun mizacı da ruhsal problemin kaynaklarını ele alırken oldukça önemli olmaktadır. Bir diğer kaynak ise çevresel faktörlerdir. Çevresel faktörler olarak çocuğun eğitimi, kültürü, öğretmen, arkadaş ilişkileri, özel hayatı gibi faktörler çocuklarda ruh sağlığını etkileyecek boyutta önemli olabilmektedir. Bu noktada çocuğun yaşadığı ruhsal problemleri ele alırken çevresel faktörleri göz ardı etmek birçok problemin çıkış kaynağını da anlamamızı zorlaştırabilmektedir. Bunun yanında ilerleyen teknoloji ile beraber günümüzde fazla ve sakıncalı telefon, tablet kullanımı çocuklarda birçok ruh sağlığı problemini başlatmaktadır. Özellikle çocuklarda çok sık görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve öfke, kaygı problemlerinde olumsuz yönde çok fazla etkisi olduğuna dair birçok araştırma bulunmaktadır.
Bir çocuğun yaşadığı ruhsal sorunları ele alırken yukarıda bahsedilen tüm faktörleri ele almak çok önemlidir. Bazı ruhsal sorunlarda yalnızca tek bir faktör öne çıkarken, bazı sorunlarda ise birden çok faktör etkili olmaktadır. Tüm bunları belirlemek, doğru ve uygun bir yaklaşımla çocuğun problemlerinin kaynaklarını ele almak, ebeveynlere destek olmak ve yol göstermek bu noktada oldukça kıymetlidir.
Klinik Psikolog Selen KURT
